Spraak taalontwikkeling: je kind praat niet (goed)

In deze blog deel ik met je over spraak taal ontwikkeling! Je kind praat niet (goed), heeft de articulatie anders ontwikkelt of loopt achter met de spraak taalontwikkeling. Wat zit hier achter én wat heeft je kind nodig om hierin verder te komen? Dit moet je namelijk weten!

Als je kind achter loopt met spraak taalontwikkeling of (nog) niet praat, stelt dit jou als ouder voor uitdagingen. Je wilt je kind super graag begrijpen, alleen kan je kind ook niet goed duidelijk maken wat hij of zij wil.

Dit zorgt voor veel frustraties en onrust bij je kind.

Als je kind al wél (een aantal woorden) praat of met een andere articulatie, voel je je als ouder soms net een tolk. Ondertussen begrijp jij vaak goed wat je kind wil zeggen of duidelijk maken, alleen de buitenwereld heeft geen idee.

Je kind praat als het ware een eigen taal en heeft een eigen vocabulaire. Ook hier weer leidt het niet begrepen worden door je kind vaak tot frustraties.

Wat ook veel voorkomt is dat volwassenen kinderen onderschatten die zich (nog) niet (goed) kunnen uiten. Dat is zó jammer! Vaak wordt gedacht of “aangenomen” dat als iemand niet reageert op wat er gezegd wordt of niet (goed) praat, dat diegene je dan niet begrijpt.

Het tegendeel is echter waar!

Deze kinderen zijn vaak super slim en zitten als het ware opgesloten in hun eigen lijf. Heel pijnlijk voor jou als ouder om te zien. Je wilt heel graag je kind helpen om ervoor te zorgen dat deze drempel doorbroken wordt, alleen lukt het je niet om dit eruit te halen.

Een achterstand in spraak taalontwikkeling, waar ontstaat dit door?

Er zijn verschillende oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat jouw kind achterloopt met de spraak taalontwikkeling of zelfs (nog) niet praat. Het hoeft niet per se ernstig te zijn, zo kan je kind bijv. alleen een andere articulatie hebben en zich verder prima ontwikkelen.

1. Ontwikkelingsachterstand

Een achterstand in spraak taalontwikkeling komt vaak voor bij een ontwikkelingsachterstand. Daarnaast zie je het vaak bij kinderen die auditieve problemen ervaren, en bij kinderen met verschillende “labels” of bij bepaalde syndromen.

2. Een andere oorzaak

Wat je ook ziet, is dat kinderen soms de articulatie anders ontwikkeld hebben en dat dit voor ouders “gewoon” is geworden. Logisch! Want als je als ouder elke dag, dag in dag uit het leven deelt met je kind, wordt het voor jou ook gewoon. Naast deze andere articulatie of dat je kind (nog) niet (goed) praat, zijn er dan ook vaak andere dingen die nét niet helemaal soepel lopen of anders gaan bij je kind.

Ook deze dingen worden vaak “gewoon” voor ouders, ook al voelen ze dat het bij hun kind nét anders gaat. Ze nemen hun kind zoals hij/zij is en nemen het soms na al van alles geprobeerd te hebben, aan dat het dan misschien bij hun kind hoort.

Vaak toets je als ouder in je omgeving of bij professionals, en als deze allen afwijzend reageren op jouw zorgen of de signalen die je ziet, dan schaar je ze soms onder zelftwijfel (“zie ik het dan verkeerd?”).

Op het moment dat je je kind herkent in bovenstaande, dus dat je kind de spraak taal anders ontwikkeld (heeft) én er daarnaast ook andere dingen niet helemaal soepel gaan, kan het zijn dat de oorzaak in de basis van de ontwikkeling van je kind zit.

Aan de hand van onderstaande afbeelding zal ik dit aan je uitleggen.

Op de foto zie je een boom, de ontwikkeling van je kind loopt vanaf de wortels (de basis) naar de vruchten bovenin de boom (de “vruchten” van de ontwikkeling). Op het moment dat je kind vastloopt in de basis, of deze nét anders ontwikkelt heeft, kan je kind niet (goed) komen tot het ontwikkelen van deze “vruchten”.

De basis van de ontwikkeling (van ieder kind) is de prikkelverwerking, de verwerking van informatie vanuit de zintuigen. Dit is dé essentiële basis van de ontwikkeling van je kind.

Helaas leren we hier op school niet over – ook veel professionals niet.

De verwerking van de informatie vanuit de (8) zintuigen, zorgt ook voor het tot stand komen van de spraak taalontwikkeling van jouw kind. Als jouw kind vastloopt in deze informatieverwerking, kan het zijn dat je kind een ontwikkelingsachterstand oploopt op 1 of meerdere gebieden.

Wel is er een onderscheid tussen een verstandelijke beperking en het vastlopen in deze basis.

Echter is dit verschil aan de buitenkant niet altijd goed te herkennen. Al vóel jij als ouder wél of jou kind meer begrijpt dan dat hij/zij kenbaar kan maken, denk ik.

Op het moment dat deze basis in beweging komt, gaat jouw kind de spraak taal verder ontwikkelen! En zal je kind ook op andere vlakken profijt hebben. Dit omdat je als het ware de wortels van de boom goed in de grond steekt.

Er gebeurd namelijk nog iets als je aan deze wortels werkt. De hersenhelften van je kind gaan beter samenwerken én je kind gaat stappen zetten in de mondontwikkeling. Vaak is er namelijk sprake van een verminderde samenwerking van de hersenhelften en een andere mondontwikkeling bij je kind. Wat beide het gevolg is van problemen in de prikkelverwerking – de basis van de ontwikkeling.

Tips om je kind te ondersteunen bij de spraaktaalontwikkeling

1. Werk aan de mondontwikkeling

Hiermee breng je de mondontwikkeling verder op gang, welke door de prikkelverwerking achterloopt of zelfs tot stilstand is gekomen. Dit kan ook veel invloed hebben op de articulatie.

• Laat je kind regelmatig uit een rietje drinken. Dit nodigt je kind uit om de mond en de tong in een goede positie te brengen, wat de mond stimuleert in de ontwikkeling.
• Wrijf regelmatig over de dichte lippen van je kind, dit helpt in de mondontwikkeling.

2. Stimuleer de samenwerking van de hersenhelften

Stel je voor dat er vanuit de hersenen een denkbeeldige lijn is. Die net als de linker en rechter hersenhelft, ook de linker en rechterhelft van het lichaam met elkaar verbindt. Zie de afbeelding hieronder:

Links: de denkbeeldige middenlijn die de lichaams- én hersenhelften met elkaar verbindt.

Rechts: wat er gebeurd als je je kind vaak uitnodigt om deze lijn te kruizen (nieuwe verbindingen).

Hoe het werkt: Laat je kind activiteiten doen waardoor hij/zij deze lijn kruist met de andere helft van het lichaam. Des te vaker je dit doet, des te meer verbindingen er zullen komen en des te groter het netwerk wordt. En des te meer je kind zich kan gaan ontwikkelen op het gebied van spraak taal. Herhaling is key!

Het kruizen van de lijn kan echt op alle mogelijke manieren én momenten tijdens de dag!

Bijvoorbeeld:

• 2 soorten geknipte figuren of afbeeldingen liggen op een stapeltje voor je kind. Je laat je kind deze sorteren door met de rechterhand de ene afbeelding of figuur links op een stapel te leggen. En met de linkerhand de andere afbeelding of figuur rechts schuin voor zich op een stapel te leggen.
• Laat je kind helpen bij het uitpakken van de boodschappen. De boodschappentas staat aan de linkerkant. Je kind pakt boodschappen uit de tas en geeft ze aan jou (jij staat aan de rechterkant). Je kind blijft daarbij op 1 plek staan.
• Wees creatief! Laat je kind dingen aangeven aan tafel, doe een gekruiste high-five met je kind een paar keer achter elkaar etc etc.

3. Contact en communicatie met je kind

• Ondersteun je taal visueel waar kan: met gebaren, picto’s, foto’s of voorwerpen. Hierdoor krijgt je kind meer informatie binnen en is de kans groot dat je kind je hierdoor beter begrijpt. En beter tot een reactie kan komen.
• Stem je houding goed af op je kind en sluit aan op ooghoogte. Houd de visuele ondersteuning die je gebruikt vlak bij je ogen, zo vergroot je het contact.
• Als je kind moeite heeft met de ontwikkeling van taal, reageer dan gekleurd (= positief, enthousiast) op elk geluid en woord dat je kind zegt. Of doe precies na wat je kind voor geluid maakt of woord zegt. Omdat je er zoveel aandacht aan geeft, maakt dit je kind bewuster van wat hij/zij doet en zal je kind er meer van gaan doen.

Deze algemene tips kan ik je alvast meegeven om de spraak taalontwikkeling bij je kind te stimuleren!

De andere zintuigen

Vaak als de basis bij je kind zich anders ontwikkelt heeft, verwerkt je kind de informatie uit meerdere zintuigen anders. Ook uit zintuigen waarover we op school niet hebben geleerd. Welke wél essentieel zijn voor de ontwikkeling – ook op het gebied van spraaktaal.

Bij ieder kind uit zich dit op een andere manier, waardoor ik je hiervoor helaas geen tips mee kan geven.

Hiervoor zul je samen met een professional 1 op 1 naar de situatie bij jouw kind moeten gaan kijken. Wat ik je wél mee wil geven, is dat er voor je kind vaak nog ontzettend veel mogelijk is op het gebied van spraaktaal!

Zelf heb ik een efficiente methode vanuit spel, waardoor een kind na 1 sessie vaak al meer woorden gaat praten én beter/meer contact gaat maken. Je kunt het je misschien bijna niet voorstellen, toch is het mogelijk als je met de wortels van de boom aan de slag gaat.

Wil je meer weten? Kijk dan bij een van mijn trajecten of reik naar me uit!

 

Wil je weten welke signalen je bij je kind kunt zien op andere gebieden?

Kijk dan op de pagina van het KANSEN-Traject en scroll iets naar beneden!

Laat jouw kind – naast een andere spraak taalontwikkeling óf dat je kind niet (goed) praat – ook ander eetgedrag zien? Kijk dan bij een van mijn blogs voor meer informatie en tips!

Zoals de blog over “Help! Mijn kind wil niet eten” of “Je kind eet langzaam / traag – dit is de oorzaak (die bijna niemand kent)”.